Cerkwie południowo-wschodniej Polski

Fotografia krajoznawcza.

  • Strona Główna
  • Cerkwie południowo-wschodniej Polski
    • Łemkowszczyzna
      • Ruś Szlachtowska
      • Dolina Popradu
      • Dolina Białej
      • Dolina Ropy
      • Okolice Krempnej
      • Okolice Rymanowa
      • Dolina Osławy
      • Ruś Krośnieńska
    • Bieszczady
    • Pogórza i Nadsanie
    • Podkarpacie
    • Roztocze
    • Lubelskie Kresy
      • Grzęda Sokalska
      • Okolice Hrubieszowa i Zamościa
      • Polesie, Chełmszczyzna
      • Lublin i inne miejsca
  • Słowo o cerkwiach…
  • Mapa cerkwi
    • Wykaz cerkwi
    • Nawiguj do cerkwi
  • O Autorze

Dolina Zalesia i Dolnego Wiaru

Posted by idziepoziemi on Styczeń 11, 2015
Kategorie: artykuły. Tagi: Podkarpacie, Pogórze Przemyskie.

Cerkwie Południowo – Wschodniej Polski

Pogórze Przemyskie – Dolina Zalesia i Dolnego Wiaru

Okolice Przemyśla obfitują w pamiątki dawnej wielokulturowości tych stron. Są nimi przede wszystkim dawne cerkwie, w większości przemianowane dziś na łacińskie kościoły. Chrześcijanie wschodnich obrządków, głównie pochodzenia ukraińskiego, zostali wysiedleni z tych stron w wyniku akcji przesiedleń ludności po zakończeniu II wojny światowej.

Będąc na przełomie 2014/2015 roku w Kalwarii Pacławskiej skorzystałem z pięknego zimowego dnia (31.12.2014) i wybrałem się na wycieczkę-pielgrzymkę po dawnych cerkwiach Doliny Zalesia i Dolnego Wiaru. Odwiedziłem Huwniki, Koniuszę, Kłokowice i Młodowice, Kormanice (Fredropol), Darowice i Nehrybkę, Krówniki oraz Łuczyce i przygraniczne Jaksmanice. Wracając do Kalwarii zajrzałem jeszcze na ulicę Przekopaną na przemyskich przedmieściach oraz „zdobyłem” cerkiew na wczesnośredniowiecznym grodzisku w Nowych Sadach nad Wiarem. Dwa dni później podczas „rodzinnej pieszej wycieczki” dotarłem jeszcze do obronnej cerkwi w Posadzie Rybotyckiej oraz do maleńkiej zaniedbanej cerkiewki w Kopyśnie.

fragment mapy Pogórza Przemyskiego (wyd. BIK, opr. Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze) wydanej w ramach projektu promującego województwo EXPLORE PRZEMYSKIE.COM

fragment mapy Pogórza Przemyskiego (wyd. BIK, opr. Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze) wydanej w ramach projektu promującego województwo EXPLORE PRZEMYSKIE.COM

 

Z przyjemnością prezentuję krótki fotoreportaż z tych odwiedzin w Dolinie Zalesia i Dolnego Wiaru.

Huwniki

Na końcu wsi znajduje się murowana cerkiew greckokatolicka pw. Podwyższenia Krzyża Św. z 1825r. Po wysiedleniu ludności ukraińskiej zdewastowana. Wyremontowana dopiero pod koniec lat 90.XX wieku, re-konsekrowana w 200o roku.

Huwniki
Huwniki
Huwniki
Huwniki
Huwniki
Huwniki
Huwniki
Huwniki

Koniusza

Koniusza to malownicza wioska położona na wzniesieniach Pogórza. Niewielka drewniana cerkiewka p.w. Narodzenia Matki Bożej pochodzi z 1901r. Po wysiedleniach oryginalne wyposażenie cerkwi wywieziono i zabezpieczono w muzeum w Łańcucie i tam znajduje się do dziś. Obecnie świątynia pełni funkcję kościoła łacińskiego.

Koniusza
Koniusza
Koniusza
Koniusza
Koniusza
Koniusza
Koniusza
Koniusza

Kłokowice

Drewniana cerkiew p.w. Opieki Matki Bożej w Kłokowicach pochodzi z lat 1856-60. W świątyni zachował się oryginalny ikonostas. Cerkiew wybudowano jako greckokatolicką, po 1956r. użytkowana do dziś jako świątynia prawosławna. Służy dość licznej w Kłokowicach ludności pochodzenia ukraińskiego.

Kłokowice
Kłokowice
Kłokowice
Kłokowice
Kłokowice
Kłokowice
Kłokowice
Kłokowice

Młodowice

Młodowice to podobnie jak Kłokowice wieś zamieszkana przez rodziny o ukraińskich korzeniach. Wróciły one na swoją ojcowiznę po 1956r. Drewniana cerkiew p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP pochodzi z 1923r. Zbudowana jako greckokatolicka, po 1956r. pełni funkcję prawosławnej.

Młodowice
Młodowice
Młodowice
Młodowice
Młodowice
Młodowice
Młodowice
Młodowice

Kormanice (Fredropol)

Wieś Kormanice to większa część Fredropola, który jest siedzibą gminy, lecz sam jako miasteczko powstał na gruntach Kormanic. Dziś jest to jedna wieś. Przed II wojną światową była zamieszkana w większości przez ludność ukraińską, którą przesiedlono na „Ziemie Odzyskane” w 1947r. Dawna cerkiew pełni funkcję kościoła. Jest to drewniana świątynia z roku ok.1923.  Nosi wezwanie Soboru NMP. Świątynia na planie krzyża greckiego z dużą kopułą na środku nawy reprezentuje tzw. styl huculski (albo ukraiński narodowy) (zobacz też Gładyszów, Daliowa na Łemkowszczyźnie)

Kormanice (Fredropol)
Kormanice (Fredropol)
Kormanice (Fredropol)
Kormanice (Fredropol)
Kormanice (Fredropol)
Kormanice (Fredropol)
Kormanice (Fredropol)
Kormanice (Fredropol)
Kormanice (Fredropol)
Kormanice (Fredropol)

Darowice

W Darowicach odnajdziemy dawną cerkiew p.w. Narodzenia NMP z 1909r. Jest to świątynia murowana, obecnie użytkowana przez rzymskich katolików. Podobnie jak inne wsie w okolicy Darowice były „ukraińskie”. Rdzenną ludność wysiedlono w ramach w latach 1945-47.

Darowice
Darowice
Darowice
Darowice
Darowice
Darowice

Nehrybka

Dawna murowana cerkiew greckokatolicka nosi wezwanie św. Szczepana (=Stefana) Pierwszego Męczennika i pochodzi z 1885r. Została przebudowana po zniszczeniach w I wojnie światowej. Dziś pełni rolę kościoła łacińskiego.

Nehrybka
Nehrybka
Nehrybka
Nehrybka
Nehrybka
Nehrybka

Krówniki

Dawna cerkiew w Krównikach to murowana świątynia z 1886r., nosiła wezwanie Objawienia Pańskiego i była świątynią greckokatolicką. Ukraińska ludność opuściła wieś w 1945r. w proteście przeciwko represjom SB przenosząc się do USSR. Dziś cerkiew pełni funkcję kościoła.

Krówniki
Krówniki
Krówniki
Krówniki
Krówniki
Krówniki

Łuczyce

Drewniana cerkiew greckokatolicka w Łuczycach zlokalizowana jest na tyłach zabudowań wsi, na zboczu. Nosi wezwanie Ofiarowania NMP i pochodzi z 1856r. Ukraińską ludność wsi wysiedlono w latach 1946-47. Stopniowo powracali do Łuczyc, lecz cerkiew udało im się odzyskać dopiero w 1991r. Świątynia reprezentuje dość ciekawy styl, przywołujący skojarzenia do o wiele starszych świątyń bojkowskich…

Łuczyce
Łuczyce
Łuczyce
Łuczyce
Łuczyce
Łuczyce
Łuczyce
Łuczyce
Łuczyce
Łuczyce
Łuczyce
Łuczyce

Jaksmanice

W tej przygranicznej wsi odnajdziemy pokaźną murowaną świątynię z trzema wysokimi kopułami. To dawna cerkiew greckokatolicka p.w. Opieki Matki Bożej z 1901r. Po 1948r., kiedy to Jaksmanice w wyniku przesunięcia granicy znalazły się po polskiej stronie, pełni rolę kościoła.

Jaksmanice
Jaksmanice
Jaksmanice
Jaksmanice
Jaksmanice
Jaksmanice

Przemyśl, ul. Przekopana

Dawna murowana cerkiew greckokatolicka z 1901r. p.w. św. Jana Apostoła. Obecnie kościół rzymskokatolicki pod tym samym wezwaniem.

Przemyśl (Przekopana)
Przemyśl (Przekopana)
Przemyśl (Przekopana)
Przemyśl (Przekopana)

Nowe Sady

Na Nowe Sady leżące nad Wiarem składały się kiedyś dwie wsie: Hujsko i Falkenberg. Falkenberg był niemiecki  (zachował się tu dawny protestancki kościół, ob. rzymskokatolicki), a Hujsko było ruskie. Cerkiew w Hujsku wybudowano na wzniesieniu, które jest wczesnośredniowiecznym grodziskiem. Cerkiew p.w. św. Jerzego Męczennika jest murowana i pochodzi z połowy XVII wieku. Cerkiew wraz z opuszczonymi domostwami przekazano Polsce w 1948r. w ramach zmiany przebiegu granic. Gospodarstwa zasiedlono, lecz cerkiew niszczała aż do późnych lat 80. W 1991r. została oficjalnie oddana przemyskim grekokatolikom.

Hujsko (Nowe Sady)
Hujsko (Nowe Sady)
Hujsko (Nowe Sady)
Hujsko (Nowe Sady)
Hujsko (Nowe Sady)
Hujsko (Nowe Sady)
Hujsko (Nowe Sady) - pozostałości cmentarza
Hujsko (Nowe Sady) – pozostałości cmentarza
Hujsko (Nowe Sady) - pozostałości cmentarza
Hujsko (Nowe Sady) – pozostałości cmentarza
Hujsko (Nowe Sady)
Hujsko (Nowe Sady)

Posada Rybotycka

Posadę Rybotycką wysiedlono w 1945r., zabudowę wsi spalili partyzanci UPA. We wsi zachowała się jednak niezwykle cenna pamiątka. Murowana cerkiew p.w. św. Onufrego jest świątynią obronną i najstarszą zachowaną w Polsce. Najstarsza jej część pochodzi z przełomu XIV i XV wieku. Wewnątrz zachowały się cenne polichromie w stylu bizantyjskim. Ciekawostką jet też murowana ściana ikonostasu… Po wojnie cerkiew była obiektem muzealnym (Muzeum Narodowe w Przemyślu), lecz w 2010r. świątynię przekazano przemyskim grekokatolikom. Po cerkwi można odbyć wirtualny spacer na: www.posada-rybotycka.pl

Posada Rybotycka
Posada Rybotycka
Posada Rybotycka
Posada Rybotycka
Posada Rybotycka
Posada Rybotycka
Posada Rybotycka
Posada Rybotycka

Kopyśno

Na zboczu Kopuśtańki leży Kopyśno. Dziś jest to już tylko pozostałość dawnej wsi. Mieszkańców wysiedlono w latach 1946-47. Niektórzy wracali, lecz w końcu wieś i tak opustoszała. Nie ma tu utwardzonego dojazdu, najlepiej dojść pieszo. Piękne widoki, dwa zamieszkałe gospodarstwa, trochę ruin, kapliczka, krzyż na rozstaju… i stara murowana cerkiew. Cerkiew pochodzi z 1821r. Powstała jako świątynia greckokatolicka p.w. Opieki NMP. Obecnie pełni funkcję kościoła, lecz już długo nie była remontowana i jest w kiepskim stanie. We wnętrzu zachował się ikonostas z 1854r.

Kopyśno
Kopyśno
Kopyśno
Kopyśno
Kopyśno
Kopyśno
Kopyśno
Kopyśno
Kopyśno
Kopyśno
Kopyśno
Kopyśno
Kopyśno
Kopyśno
Kopyśno - krzyż drewniany ustawiony prawdopodobnie w 1938r. na pamiątkę 950-tej rocznicy Chrztu Rusi
Kopyśno – krzyż drewniany ustawiony prawdopodobnie w 1938r. na pamiątkę 950-tej rocznicy Chrztu Rusi
Kopyśno - krzyż drewniany ustawiony prawdopodobnie w 1938r. na pamiątkę 950-tej rocznicy Chrztu Rusi - daty na krzyżu
Kopyśno – krzyż drewniany ustawiony prawdopodobnie w 1938r. na pamiątkę 950-tej rocznicy Chrztu Rusi – daty na krzyżu

Wnętrze można zobaczyć np. tu: http://kopysno.republika.pl/prasa09.html. Polecam też tę stronę internetową, jako źródło informacji o Kopyśnie (http://kopysno.republika.pl/)

 

Do opisywanego obszaru można by jeszcze zaliczyć cerkwie w Leszczynach (na południowy-zachód od Kalwarii Pacławskiej) oraz w Brylińcach (na północ od Kopyśna). Tych jednak nie udało mi się tym razem zobaczyć. Kiedyś tu wrócę 🙂


 

Bibliografia:

  • Stanisław Kryciński „Pogórze Przemyskie”, Pruszków 2014
  • Jan Gajur „Oazy Ortodoksji – Z wizytą w przemysko-nowosądeckiej eparchii”, Krosno 2011
  • Cerkiewnik Polski – http://cerkiewne.tematy.net/
  • Wikipedia – http://pl.wikipedia.org
Reklamy

Share this:

  • E-mail
  • Facebook
  • Google

Dodaj do ulubionych:

Polubienie Wczytywanie...

Podobne

Nawigacja po wpisach

← Podgórze (Spas)
Kopyśno →
  • Znajdź cerkiew na stronie (wpisz nazwę miejscowości)

  • REGIONY

    • Łemkowszczyzna
    • Bieszczady
    • Pogórza i Nadsanie
    • Podkarpacie
    • Roztocze
    • Lubelskie Kresy
  • WSZYSTKIE KRAINY

    • Ruś Szlachtowska
    • Dolina Popradu
    • Dolina Białej
    • Dolina Ropy
    • Okolice Krempnej
    • Okolice Rymanowa
    • Dolina Osławy
    • Ruś Krośnieńska
    • Bieszczady
    • Pogórza i Nadsanie
    • Podkarpacie
    • Roztocze
    • Grzęda Sokalska
    • Okolice Hrubieszowa i Zamościa
    • Polesie, Chełmszczyzna
    • Lublin i inne miejsca
  • Najnowsze wpisy

    • Zamość, dawna cerkiew grecka Luty 26, 2018
    • Zamość, dawna carska cerkiew wojskowa Luty 26, 2018
    • Zamość cerkiew św. Mikołaja Luty 26, 2018
    • Sanok Październik 29, 2016
    • Sanok – Dąbrówka Październik 29, 2016
    • Zagórz – Dolina Październik 29, 2016
    • Zagórz Październik 29, 2016
  • Tagi

    Beskid Sądecki Bieszczady cerkiew garnizonowa cerkiew huculska cerkiew rosyjska cerkiew łemkowska Grzęda Sokalska Góry Słonne historia Hrubieszów okolice Chełma okolice Jarosławia okolice Leżajska okolice Lubaczowa Pieniny Podkarpacie Pogórze Przemyskie Polesie Przemyśl Roztocze Ruś Szlachtowska Sanok Wenhrini Wołyń Łemkowszczyzna
  • strona na Facebook’u

    strona na Facebook’u
  • Na skróty

    • Zarejestruj się
    • Zaloguj się
    • Kanał RSS z wpisami
    • Kanał RSS z komentarzami
    • WordPress.com
  • (c) Copyright by Łukasz Skłodowski
  • Reklamy
Stwórz darmową stronę albo bloga na WordPress.com. Autor motywu: WordPress.com.
Anuluj
loading Anuluj
Wpis nie został wysłany - sprawdź swój adres email!
Email check failed, please try again
Przykro nam, ale twój blog nie może udostępniać wpisów przez email.
%d blogerów lubi to: