[woj. podkarpackie, pow. krośnieński, gm. Dukla]
Wysiedleni w 1947r. Łemkowie wrócili do Zyndranowej po 1956r. Długo nie mieli własnej świątyni. Dopiero w 1985r. udało im się wybudować obecną cerkiew. Zyndranowska cerkiew jest pierwszą świątynią łemkowską wzniesioną w Beskidzie Niskim po II wojnie światowej. Jest murowana, nosi wezwanie św. Mikołaja.
[woj. podkarpackie, pow. krośnieński, gm. Dukla]
Dawna cerkiew greckokatolicka p.w. Opieki Bogurodzicy z 1855r. Reprezentuje łemkowski styl wschodni. Od wysiedlenia ludności łemkowskiej kościół rzymskokatolicki.
[woj. podkarpackie, pow. sanocki, gm. Komańcza]
Dawna cerkiew greckokatolicka p.w. św. Onufrego z lat 1850-54. Po wysiedleniach cerkiew przejęli nowi katoliccy mieszkańcy Wisłoka. Świątynia reprezentuje łemkowski styl północno-wschodni. W cerkwi zachował się ikonostas.
[woj. podkarpackie, pow. krośnieński, gm. Dukla]
Dawna murowana cerkiew greckokatolicka p.w. Narodzenia Bogurodzicy z XVIII wieku. Obecnie kościół rzymskokatolicki. Cerkiew bardzo ładnie zlokalizowana, o niewielkiej i zgrabnej bryle… przyjmuje się że jest najstarszą murowaną świątynią Łemkowszczyzny…
[woj. podkarpackie, pow. krośnieński, gm. Dukla]
Dawna murowana cerkiew greckokatolicka p.w. Narodzenia Bogurodzicy z 1787r. Po tzw. schizmie tylawskiej cerkiew przeszła na własność kościoła prawosławnego. Po wojnie, od 1945r. jest to kościół rzymskokatolicki. Cerkiew bryłą nawiązuje to stylu zachodniego w łemkowskiej architekturze sakralnej.
[woj.podkarpackie, pow. krośnieński, gm. Rymanów]
Zniszczona opuszczona murowana cerkiew greckokatolicka p.w. Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja z 1843r. Przez lata była wykorzystywana na magazyn PGR w Szklarach, czemu zawdzięcza swój smutny stan. Mury i dach wydają się być jednak w dość dobrej kondycji. Może doczeka się kiedyś cerkiew w Króliku remontu i re-konsekracji…
W 2015r. Stowarzyszenie Królik Wołoski, które powstało by ratować ten wyjątkowy zespół cerkiewny, wyremontowało dzwonnicę przy-cerkiewną. Teraz zbierane są środki na restaurację samej cerkwi. Wydarzenia związane z remontem świątyni można śledzić na profilu FB Stowarzyszenia.
Zachęcam też do wsparcia finansowego akcji odbudowy cerkwi w Króliku Wołoskim. Szczegółowe informacje na plakacie:
Autorką fotografii cerkwi w Króliku Wołoskim, wykonanej zimą w grudniu 2007 roku i umieszczonej na samej górze plakatu, jest artysta plastyk Katarzyna Maria Kullmann (wszelkie prawa zastrzeżone).
[woj.podkarpackie, pow. krośnieński, gm. Jaśliska]
Greckokatolicka cerkiew p.w. św. Paraskewy z 1933r. Reprezentuje rzadko spotykany w tych stronach ukraiński styl narodowy. Godność sakralną przywrócono cerkwi dopiero w latach 90. Po wysiedleniach użytkowana była jako magazyn miejscowego PGR, później niszczała bez opieki… Obecnie świątynię otwiera się tylko przy okazji ważniejszych świąt.
[woj. podkarpackie, pow. krośnieński, gm. Rymanów]
Dawna greckokatolicka cerkiew łemkowska typu zachodniego p.w. Zaśnięcia Bogurodzicy. Według niektórych źródeł datowana na XVIII wiek, według innych na XIX. Obecnie cerkiew użytkowana jest przez parafię rzymskokatolicką. Niestety cenny ikonostas został zdemontowany przez konserwatora zabytków i wywieziony z cerkwi. W 2011r. cerkiew była w trakcie remontu, który współfinansowany był przez niewielką społeczność Bałucianki. Na stronie internetowej http://www.balucianka.pl/ zamieszczone są informacje o możliwości wsparcia odnowy świątyni. W 2015r. cerkiewka prezentowała się już przepięknie:)
[woj. małopolskie, pow. gorlicki, gmina Ropa]
Klimkówka znana jest przede wszystkim ze swojego zalewu. Dziś jest to rozwinięta turystycznie miejscowość. Budowa zapory i zalewu wymagała jednak poświęcenia dawnej lokalizacji wsi. Klimkówkę przeniesiono na zbocza tutejszych wzgórz. Zniszczono też wtedy wyjątkową cerkiew. Była to nietypowa, jedyna taka na Łemkowszczyźnie świątynia. Murowaną cerkiew p.w. Zaśnięcia Bogarodzicy z 1914r. wieńczył dach z pięcioma smukłymi wieżyczkami! Wyburzono ją 27 maja 1983 r. Nie wykonano uprzednio zaleconej przez konserwatora zabytków, inwentaryzacji świątyni. Ikonostas przeniesiono do nowego kościoła, który swą bryłą nawiązuje do dawnej cerkwi. Nie odtworzono jednak oryginalnego dachu świątyni.
[woj. małopolskie, pow. gorlicki, gmina Gorlice]
Nowa murowana cerkiew prawosławna w Bielance nosi wezwanie Opieki Matki Bożej i Poczajowskiej Ikony Matki Bożej. (Bielanka jest siedzibą parafii prawosławnej). Budowę cerkwi rozpoczęto w 2012r., oddanie świątyni do użytkowania (i jej poświęcenie) miało miejsce 7 września 2014.
[woj. małopolskie, pow. nowosądecki, gm. Krynica Zdrój]
Łemkowska cerkiew typu zachodniego p.w. Św. Kosmy i Damiana zbudowana w 1798r. Po wysiedleniu Łemków użytkowana jako kościół rzymskokatolicki.
[woj. małopolskie, pow. nowosądecki, gm. Krynica Zdrój]
W Mochnaczce odnajdziemy dwie świątynie:
[woj. małopolskie, pow. nowosądecki, gm. Kamionka Wielka]
Dawna cerkiew łemkowska typu schyłkowego z 1814(1815)r. pw. Narodzenia Bogurodzicy. Obecnie użytkowana jako kościół rzymskokatolicki.
[woj. małopolskie, pow. nowosądecki, gm. Kamionka Wielka]
Cerkiew łemkowska typu schyłkowego z 1858r. pw. Św.Dymitra. Obecnie użytkowana jako kościół rzymskokatolicki.pw. św. Antoniego Padewskiego przy rzymskokatolickiej parafii w Królowej Górnej.
[woj. małopolskie, pow. nowosądecki, gm. Grybów]
Cerkiew z 1760r. pw. Św. Męczennika Dymitra. Obecnie użytkowana jako kościół rzymskokatolicki parafii św. Stanisława Biskupa Męczennika w Binczarowej.
[woj. małopolskie, pow. nowosądecki, gm. Krynica-Zdrój]
Łemkowska cerkiew typu zachodniego z 1842r. pw. Św. Kosmy i Damiana. Użytkowana jako parafialny kościół rzymskokatolicki pw. MB Nieustającej Pomocy.
[województwo małopolskie, pow. gorlicki, gm. Uście Gorlickie]
Łemkowska cerkiew typu zachodniego z końca XVIII w. pw. Św.Kosmy i Damiana. Od 1947 r. użytkowana jako kościół rzymskokatolicki.
[woj. podkarpackie, pow. jasielski, gm. Krempna]
Murowana dawna cerkiew greckokatolicka p.w. św. Jana Złotoustego z początku XX w. W latach 60. i 70. XX wieku o cerkiew toczyły się boje pomiędzy katolikami i prawosławnymi. Doszło do zniszczenia ikonostasu, obie strony wyrządziły sobie wiele krzywd. Dziś z dawnej cerkwi korzystają głównie katolicy, ale odbywają się tu także nabożeństwa unickie. Nieliczni prawosławni uczęszczają do cerkwi w Zyndranowej.
z tablicy informacyjnej umieszczonej przy Sanktuarium (2014r.):
„Położona w przygranicznym pasie ze Słowacją, oddalona o zaledwie 3 km od Wysowej, Góra Jawor to szczególne miejsce dla Łemków. Góra ta zwana jest bowiem przez nich ŚWIĘTĄ z racji szczególnych wydarzeń, jakie miały miejsce począwszy od pamiętnych jesiennych dni 1925 roku. Wówczas, a było to dokładnie późnym wieczorem 21 września 1925r., trzy kobiety, wśród nich Glafira Demiańczyk, wdowa z Wysowej, przekroczyły potajemnie w tym miejscu granicę. Wracały z odpustowego święta ze słowackiego Gaboltova. Była to dla nich najkrótsza droga do domu. Chodziły tędy latami, gdyż za austriackich czasów nie było tu żadnej granicy. Owego wieczora, gdy kobiety przechodziły przez polanę u wierzchołka góry, nagle rozbłysło niezwykłe światło.
Następnego dnia kobiety przybyły na polanę ponownie. Zjawisko niezwykłego światła powtórzyło się, a Glafira, zwana potocznie Firyjką, doznała szczególnej łaski widzenia Matki Bożej, która do niej przemówiła prosząc, aby w tym miejscu postawić krzyż i wznieść kaplicę ze świętym wizerunkiem Bogarodzicy. Po wielu staraniach i przeszkodach ze strony niedowiarków, 14 października 1929r., w dzień święta Opieki Matki Bożej (Pokrow), kapliczkę konsekrowano. Pośrodku polany wybiło źródełko orzeźwiającej wody. Ludzie ciągnęli tu zewsząd, a wielu z nich schorowanych i kalek doznało cudownych uzdrowień. Po dzień dzisiejszy na św. Górę Jawor przybywają pielgrzymi z całego świata, różnych narodowości i wyznań wznosząc modlitwy do Matki Bożej, orędowniczki wszystkich chrześcijan.
Od kilkunastu lat na św. Górę Jawor podążają w dniu święta Apostołów Piotra i Pawła (12 lipca) zorganizowane pielgrzymki młodzieży prawosławnej. Pamiątkami po pielgrzymkach pozostają krzyże wotywne ustawiane wokół kaplicy.”
Kapliczka na Górze Jawor podzieliła tragiczny los wielu innych obiektów sakralnych pozostawionych bez opieki po wysiedleniu Łemków w 1947. Ze względu na swoje nadgraniczne położenie służyła żołnierzom WOP jako schronisko. Wnętrze zostało całkowicie zdewastowane, ikony i wyposażenie spalono w ogniskach, kaplicę zbezczeszczono urządzając w niej biesiady i załatwiając potrzeby fizjologiczne… Po 1956r., kiedy Łemkowie zaczęli wracać z wygnania, rozpoczęli oni starania o odzyskanie kaplicy. Udało im się to dopiero w 1969r. Wyremontowaną kaplicę przywrócono do kultu na początku lat 70.
Więcej na ten temat znajdziesz w:
/powiat gorlicki, gmina Uście Gorlickie/
Regietów, dawniej Regetów miał miał kiedyś dwa licznie zamieszkane przysiółki: Niżny i Wyżny. Po wysiedleniach zaledwie w Niżnym pozostało nieco zabudowań… wśród nich niewielka cerkiew. Dziś Regetów słynie z całkiem sporej stadniny koni huculskich, dzięki temu wciąż utrzymuje się łąki i pastwiska… ale wróćmy do cerkwi:) Wybudowana została w latach 30. XX wieku przez prawosławnych mieszkańców Regetowa, którzy po „powrocie do starej wiary” nie mogli korzystać z funkcjonującej we wsi cerkwi greckokatolickiej. Nie służyła długo. Po wojnie i wysiedleiach urządzono w niej magazyn nawozów sztucznych. Powracającym po 1956r. Łemkom udało się odzyskać cerkiew w w 1957r. Wyremontowana i odnowiona stała się filią parafii prawosławnej w Gładyszowie… Jest to budowla drewniana, ale otynkowana nawa sprawia wrażenie świątyni murowanej. Cerkiew nosi wezwanie św. Michała Archanioła. W 2012 cerkiew znów zamknięto, bo w sąsiedztwie powstała całkiem nowa świątynia prawosławna!
Nie ma się czemu dziwić. Stara cerkiew była mała, ciasna i… prowizoryczna:
„Wskutek znacznie pogarszającego się stanu technicznego cerkwi, spowodowanego zarówno złą jakością materiałów budowlanych, jak i niekorzystną lokalizacją (podatność na podtopienia), a także ze względu na zbyt małą powierzchnię obiektu, postanowiono zbudować we wsi nową świątynię. Budowę nowej cerkwi rozpoczęto w październiku 2008; bryła świątyni była gotowa w 2012. Cerkiew została poświęcona 5 sierpnia 2012 przez metropolitę Warszawy i całej Polski Sawę, arcybiskupów przemyskiego i nowosądeckiego Adama, lubelskiego i chełmskiego Abla, biskupa gorlickiego Paisjusza oraz arcybiskupa białocerkiewskiego i bogusławskiego Augustyna (Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego).” [Wikipedia]
Architektura cerkwi nawiązuje do dawnej regetowskiej świątyni, która w latach 50. XX wieku została rozebrana i odtworzona w Żółkiewce niedaleko Zamościa. Nowa cerkiew jest świątynią murowaną oszalowaną z zewnątrz drewnem.
Polecam też:
Regietów jest jedną z tych wsi, na granicach których napotkamy dwujęzyczne tablice. Dobrze, że doczekaliśmy się takich czasów, gdzie mniejszości narodowe mogą publicznie posługiwać się swoim językiem. Szkoda tylko, że na poziomie sołectw i gmin wciąż drzemią niewygaszone konflikty sprzed lat…
Jak już na wstępie wspomniałem, miał dawniej Regetów swój przysiółek Wyżny. Dziś są tam głównie pastwiska, łąki, kilka nowych domów letniskowych i studencka baza namiotowa Studenckiego Koła Przewodników Beskidzkich z Warszawy… ale odnajdziemy tam też cmentarz wraz z niewielką kaplicą. Jest to kaplica Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja Cudotwórcy w Regietowie, dziś prawosławna czasownia. Świątynię zbudowano w I połowie XVIII wieku jako kaplicę cmentarną. Po wysiedleniu Łemków w ramach Akcji „Wisła” przybywający tu na letnie wypasy pasterze urządzili w świątyni owczarnię. Z czasem powracający Łemkowie odzyskali kaplicę i przywrócili jej dawny blask rekonstruując ją w 2001 roku.
Będąc w Regetowie Wyżnym, może nawet nocując na studenckiej bazie namiotowej… trzeba pójść na górę Rotundę. To taki pielgrzymi obowiązek. Znajduje się tam cmentarz żołnierzy poległych w czasie I wojny światowej. Od lat obiekt znajduje się pod opieką Koła Przewodników Beskidzkich z Warszawy. Więcej niech powie sfotografowana tablica…
/woj.małopolskie, pow.gorlicki, gm.Sękowa/
Murowana cerkiew greckokatolicka (czynna) z 1916r. Swym kształtem nawiązuje do narodowego stylu ukraińskiego. Jeszcze do 1935r. stała tu drewniana cerkiew z ok.1700r. Rozebrano ją po wybudowaniu nowej. Po tamtej starej cerkwi zachowała się jeszcze drewniana dzwonnica. W 1947r. wysiedlono mieszkańców Pętnej. Część z nich zaczęła wracać po 1956r…
W Pętnej warto zwrócić też uwagę na cmentarz otaczający cerkiew:
Warto zatrzymać się przy murowanej przydrożnej kapliczce…
Więcej o Pętnej w sieci:
Świątynia powstała na miejscu wcześniejszej drewnianej cerkwi z 1680 r., która niedługo po wybudowaniu spłonęła. Swoją architekturą nawiązuje bardziej do kościołów łacińskich niż cerkwi. Powodem tego jest obowiązujące w czasie budowy cerkwi prawo austriackie, na podstawie którego w wielu przypadkach budowa odbywała się według z góry ustalonych kanonów – tzw. architektury „józefińskiej”. Świątynię wybudowano z kamienia wapiennego sprowadzonego ze Słowacji. Wewnątrz zachował się rokokowy ikonostas i inne elementy wyposażenia. Po wysiedleniu Rusinów cerkiew przejęli rzymscy katolicy napływający tu z terenu Podhala. Szybko erygowano parafię rzymskokatolicką, ratując w ten sposób dawną cerkiew od zapomnienia i ruiny. Obecnie dawna cerkiew nosi wezwanie św. Jana Chrzciciela.
(…) Około roku 1909 rozebrana została drewniana cerkiew szlachtowska, pochodząca być może z XVII wieku. Była to, jak można sądzić z zachowanego rysunku, budowla w bryle podobna do typowego kościoła „podhalańskiego”. (…) W miejscu drewnianej, w latach 1904-1909 wystawiono cerkiew murowaną opartą na wzorach rosyjskiej architektury cerkiewnej z tego okresu. (…) W 1945 r. większość rodzin ze Szlachtowej wyjechała (w skutek oszukańczej propagandy! – red.) do ZSRR, a dwa lata później, w rezultacie tzw. Akcji „Wisła” pozostali rdzenni mieszkańcy wsi zostali przesiedleni na ziemie zachodnie. (…) Dziś mieszkańcy Szlachtowej pochodzą przede wszystkim z terenu sąsiedniej Szczawnicy. Parafię rzymsko-katolicką erygowano w 1951 r. (…) [z tablicy informacyjnej umieszczonej przy kościele]
Cerkiew w Wołowcu p.w. Opieki Bogurodzicy z XVIIIw.
Dawna łemkowska cerkiew greckokatolicka typu zachodniego p.w. Opieki Bogurodzicy z XVIIIw. Obecnie prawosławna. Malowniczo położona w sercu Beskidu Niskiego stanowi cel wielu wycieczek pieszych czy rowerowych…
Greckokatolicka cerkiew łemkowska p.w. św. Paraskewy z 1786r. (d. Uście Ruskie)
Uście Gorlickie (d. Uście Ruskie). Znajduje się tu greckokatolicka cerkiew łemkowska typu zachodniego p.w. św. Paraskewy z 1786r. Po 1956r. do Uścia wróciło z wysiedlenia wielu dawnych mieszkańców. Po ich powrocie cerkiew służyła wiernym obu obrządków, a od lat 90. XXw. jest z powrotem własnością greckokatolickich Łemków. We wsi znajduje się też drewniana kaplica cmentarna z 1876r.
Dawna murowana cerkiew p.w. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.
Dawna murowana cerkiew p.w. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Charakteryzuje ją nietypowa dla zachodniej Łemkowszczyzny architektura (obecnie kościół rzymskokatolicki)
Dawna cerkiew greckokatolicka p.w. Narodzenia Matki Bożej
Dawna cerkiew greckokatolicka p.w. Narodzenia Matki Bożej z 1785r. przeniesiona na Łemkowszczyznę z Serednicy na Pogórzu Przemyskim. Znajduje się przy drodze do Wapiennego. Dziś pełni funkcję kościoła rzymskokatolickiego.
Dawna cerkiew p.w. św. Michała Archanioła z ok. 1813r.
Ropica Górna (d. Ropica Ruska). Łemkowska cerkiew typu schyłkowego p.w. św. Michała Archanioła z ok. 1813r. Obecnie pełni funkcję świątyni rzymskokatolickiej.
Kaplica cmentarna (tzw. czasownia) w Regietowie Górnym
Cerkiew łemkowska p.w. św. Michała Archanioła z 1756r.
Greckokatolicka cerkiew łemkowska typu zachodniego p.w. św. Michała Archanioła z 1756r. Wyremontowana w latach 80. przez działaczy z kręgów turystyki akademickiej. Dziś znów znajduje się pod opieką greckokatolickich wiernych.
[woj. podkarpackie, pow. jasielski, gm. Osiek Jasielski]
Dawna cerkiew łemkowska p.w. św. Michała Archanioła
Dawna greckokatolicka cerkiew łemkowska typu zachodniego p.w. św. Michała Archanioła z XVIII/XIX wieku. Po powrocie wysiedlonych użytkowana przez kościół prawosławny.
Greckokatolicka cerkiew łemkowska typu schyłkowego p.w. św. Paraskewy z lat 1840-43.
Greckokatolicka kaplica p.w. Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej z 1889r.
Greckokatolicka kaplica p.w. Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej z 1889r. Kaplica znajduje się mniej więcej w połowie drogi między cerkwiami w Nowicy i w Przysłupie. Korzystają z niej mieszkańcy obu tych wsi.
Dawna cerkiew łemkowska p.w. śś. Kosmy i Damiana z 1807r.
Dawna greckokatolicka cerkiew łemkowska p.w. śś. Kosmy i Damiana z 1807r. Po wysiedleniu Łemków użytkowana przez kościół rzymskokatolicki. Z pierwotnego kształtu podczas jednego z remontów zniknęły kopuły.
[woj. małopolskie, pow. gorlicki, gm. Ropa]
Cerkiew łemkowska p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny z 1810r.
Greckokatolicka parafialna cerkiew łemkowska typu zachodniego p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny z 1810r. Bardzo szeroka nawa i niewiele węższe prezbiterium nadają tej zachodnio-łemkowskiej cerkwi wyjątkowy kształt, o niespotykanych proporcjach…
Kaplica cmentarna z 1754r.
Kaplica cmentarna z 1754r. Przeniesiona do Łosia z Klimkówki, gdzie pełniła funkcję prezbiterium starej cerkwi.
Dawna cerkiew łemkowska p.w. św. Łukasza Ewangelisty z 1835r.
Dawna greckokatolicka cerkiew łemkowska typu zachodniego p.w. św. Łukasza Ewangelisty z 1835r. Po powrocie Łemków jest to świątynia prawosławna.
Dawna cerkiew łemkowska p.w. św. Łukasza Ewangelisty z 1868r.
Dawna greckokatolicka cerkiew łemkowska typu zachodniego p.w. św. Łukasza Ewangelisty z 1868r. Po powrocie Łemków świątynię przekazano parafii prawosławnej w Bielance.
Dawna greckokatolicka cerkiew p.w. Św. Bazylego Wielkiego z 1903r.
Dawna greckokatolicka cerkiew p.w. Św. Bazylego Wielkiego z 1903r. Obecnie jest to cerkiew prawosławna.
Łemkowska cerkiew p.w. Opieki Bogurodzicy
Łemkowska greckokatolicka cerkiew typu zachodniego p.w. Opieki Bogurodzicy z XVIII-XIXw. Obecnie jest to parafialna cerkiew prawosławna.
Wypędzonym z Łemkowszczyzny…
Prawosławna cerkiew Katedralna p.w. św. Trójcy.
Prawosławna cerkiew Katedralna p.w. św. Trójcy. Jest to współczesna świątynia wybudowana w latach 1986-91 w stylu bizantyjsko-ruskim.
Cerkiew greckokatolicka z 1938r. p.w. Wniebowstąpienia Pańskiego
Cerkiew greckokatolicka z 1938r. p.w. Wniebowstąpienia Pańskiego wybudowana przez huculskich cieśli, stąd jej odmienny jak na Łemkowszczyznę styl. Cerkiew służy zarówno grekokatolikom, jak i katolikom rzymskim.
Cerkiew prawosławna p.w. Narodzenia św. Jana Chrzciciela
Cerkiew prawosławna (czynna) p.w. Narodzenia św. Jana Chrzciciela jest to rozbudowana w 1914r. niewielka kaplica z 1857r.
/zdjęć na razie brak/
Dawna cerkiew łemkowska p.w. Narodzenia Bogurodzicy
Dawna greckokatolicka cerkiew łemkowska typu schyłkowego p.w. Narodzenia Bogurodzicy. Obecnie zadbany kościół rzymskokatolicki.
Cerkiew łemkowska p.w. Św. Dymitra z 1789r.
Greckokatolicka cerkiew łemkowska typu zachodniego p.w. Św. Dymitra z 1789r. Została przeniesiona do Sądeckiego Parku Etnograficznego w Nowym Sączu.
Cerkiew greckokatolicka p.w. Św.Dymitra z 1902r.
Cerkiew greckokatolicka p.w. Św.Dymitra z 1902r. Obecnie kościół rzymskokatolicki.
Cerkiew prawosławna p.w. Św.Dymitra z 1932r.
Maleńka cerkiew prawosławna p.w. Św.Dymitra z 1932r. użytkowana przez prawosławnych Łemków, którzy powrócili do Bodaków po 1956r.
Blechnarka
Murowana (z kamienia rzecznego) cerkiew łemkowska z 1801r. p.w. śś. Kosmy i Damiana. Jest czynną świątynią prawosławną.
[woj. małopolskie, pow. gorlicki, gmina Gorlice]
Cerkiew greckokatolicka w Bielance p.w. Opieki Bogurodzicy z 1773r.
Łemkowska cerkiew typu zachodniego p.w. Opieki Bogurodzicy z 1773r. Świątynia do wybudowania nowej świątyni prawosławnej w Bielance w 2014r. wykorzystywana była przez wiernych prawosławnych, grekokatolików i łacinników. Obecnie modlą się w niej katolicy obu obrządków. Cerkiew częściowo spłonęła w czasie Operacji „Wisła” i dopiero po powrocie Łemków w latach 50. była podnoszona z ruiny.
Zobacz też cerkiew prawosławną w Bielance…
Cerkiew w Bednarce
Murowana cerkiew z 1900r. p.w. Opieki NMP. Dziś pełni funkcję kościoła rzymskokatolickiego.
[woj. małopolskie, pow. gorlicki, gm. Sękowa]
Cerkiew greckokatolicka p.w. Kosmy i Damiana z 1841r.
Cerkiew greckokatolicka p.w. Kosmy i Damiana z 1841r. Jest nieużytkowana, stanowi filię muzeum w Nowym Sączu. Prezentuje łemkowski styl zachodni.
Cerkiew prawosławna p.w. Kosmy i Damiana z 1928r.
Cerkiew prawosławna p.w. Kosmy i Damiana z 1928r. Po powrocie Łemków w 1956 do Bartnego jest czynną świątynią-muzeum.
[woj. małopolskie, pow. nowosądecki, gm. Grybów]
Kościół rzymskokatolicki powstały z nieukończonej cerkwi. Budowę rozpoczęli prawosławni Łemkowie w 1935r, a ukończyli rzymskokatoliccy Polacy po 1947r.
[woj. małopolskie, pow. gorlicki, gm. Uście Gorlickie]
Greckokatolicka cerkiew łemkowska typu zachodniego p.w. Św. Dymitra z 1755r. Po wysiedleniu Łemków w 1947r. była użytkowana przez kościół rzymskokatolicki. W 1997r. zwrócono świątynię grekokatolikom.
[woj. małopolskie, pow. nowosądecki, gm. Łabowa]
Łemkowska cerkiew typu zachodniego p.w. Św. Dymitra z 1819r. Po wysiedleniu Łemków użytkowana jako kościół rzymskokatolicki.
[woj. małopolskie, pow. nowosądecki, gm. Krynica Zdrój]
Łemkowska cerkiew typu schyłkowego p.w. Św. Michała Archanioła z 1820r. Po wysiedleniu Łemków użytkowana jako kościół rzymskokatolicki.
Cerkwie południowo-wschodniej Polski 